Joannes Knibber van Edingen

Biographia
...
Opera
Epistola de obligationibus religiosorum

incipit Benignissime semper virginis Marie filium, pastorem pastorum, in crucis patibulo pro suis ovibus immolatum, venerabilis ac precordialissime frater...
manuscripta Paris BMaz, ms. 4318 (Herne O.Cart., 15e eeuw), fol. 225r-233r

Deze brief werd gericht aan Nicasius (†1471), broer van de auteur en curatus in de Sint-Trudoabdij in Brugge. De tekst handelt niet zozeer over pastorale taken en verplichtingen, zoals de titel doet vermoeden, maar eerder over de manier waarop het leven van een zielenherder best ingericht wordt. De auteur legt de nadruk op goed onderricht en een sobere en kuise levenswijze, en besteedt grote aandacht aan de contemplatie, met name van het lijden van Christus, en vooral aan de sacramentaliteit van de eucharistie. In tegenstelling tot de beweringen van oudere bibliografen, stelde Knibber zijn brief niet samen met citaten uit de Bijbel en uit kerkvaders, maar citeerde hij integendeel eerder eigentijdse literatuur, zoals bijv. uit De decem preceptis van de Luikse kartuizer Gerard van Schiedam of uit werk van Jean Gerson. Met betrekking tot de eucharistie verwijst de auteur naar Jan van Ruusbroec, de eerste prior van het professieklooster van de geadresseerde. Hij noemt Ruusbroec vir sacerdotalis … contemplator gloriosus … primus prior et fundator Viridis Vallis, waarbij hij citeert uit diens De ornatu spiritualium nuptiarum. Wanneer de auteur aan het einde van de brief een lijstje van titels opsomt als verdere literatuur, vermeldt hij ook het werk van een andere Groenendaalse regulier, namelijk Gnotosolitos parvus van Arnold van Gheyloven (†1442).

© Tom Gaens.

Bibliographia
[Bernaer 1983]
[Gaens 2013a]57-58 (n. 27-28) [Gruijs 1976]116
[Hendrickx 1984e]106
[Lamalle 1932]22, 60, 72
NBC 2005b, beeld 228
[PCB 1976]198 [PCBR 1999]dl. 1, 39
[Timmermans 2012a]329