Abrahamus Ellis

Biographia
Abraham Ellis werd uit een gegoede familie geboren in de County of Lancashire (North West England). De exacte datum van Ellis’ professie is niet geweten.1 Volgens De Grauwe heeft deze vóór 1608 plaatsgevonden, zonder dat hij hiervoor een argument geeft.2 Bij nader inzien is er misschien een verklaring om het jaar 1608 als een terminus ante quem voor de professie van Ellis te rechtvaardigen. De bibliotheek van de St. Hugh's Charterhouse te Parkminser bezit het manuscript The History of the Martyrdom of Eighteen English Carthusians by Arnoldus Havensius, prior of Gand. Done into English by Br. Abraham Ellis of Sheen Anglorum. Niettegenstaande Arnoldus Havens († 1610) vooral gekend is als de auteur die de geschiedenis van het martelaarschap der twaalf Roermondse kartuizers (1572) heeft geschreven, voelde hij zich aangetrokken wegens het verwantschap met het eigen thema door het werk van Mauritius Chauncy († 1581) over de marteldood van de achttien Engelse kartuizers (1535, 1537, 1541) dat hij bewerkte en met zijn Roermonds verhaal als twee delen van een geheel heeft uitgegeven bij Gualterus Manilius te Gent in 1608.3 Ellis kan zijn vertaling pas hebben ingezet na voornoemde publicatie, ten vroegste in het jaar van de verschijning zelf, maar eerder erna. Het vermoeden is dat hij zijn vertaalactiviteit heeft aangevangen op een tijdstip wanneer hij voldoende maturiteit in de Latijnse taal had verworven.4 Dat hij uit nederigheid ervoor koos om liever convers dan monnik te worden5 doet veronderstellen dat hij – als we deze gedachtegang vanaf 1608 in terugtellende cijfers verduidelijken – in de loop van of op het einde van zijn monachale vorming, die principieel ongeveer vijf jaar duurde6, naar een lagere kloosterstatus is overgegaan en dienvolgens ten laatste in 1602 of 1603 werd geprofest. Met inachtneming van dit alles, met name zijn welgestelde familiale achtergrond, zijn mogelijk aanvankelijk beoogde opleiding tot het monnikschap, zijn latere literaire werkzaamheden waaruit een gevorderde kennis van het Latijn blijkt, was de convers Ellis helemaal niet illiteratus7, maar behoorde hij tot de uitzonderlijke groep van onderrichtte en gecultiveerde conversen.8 Hij werd geprofest te Mechelen, waar de Engelse kloostergemeenschap van Sheen Anglorum, tijdens haar zoektocht naar een locatie om zich definitief te vestigen, van 1591 tot 1626 de zoveelste keer een voorlopig onderkomen had gevonden.9
Ellis was ook een bekwaam onderhandelaar. Toen de prior-generaal in een brief van 9 juni 1615 aan prior Robertus Mallory († 1620) vroeg om iemand van de Engelse kartuizergemeenschap naar het Spaanse Hof te zenden, teneinde de regelmatige uitbetaling van de pensioenen te bekomen, viel de keuze op de convers Ellis. Dankzij zijn verstandige en zachte, maar gedreven persoonlijkheid onderhandelde Ellis deze zaak met goed gevolg. Zijn bezoek aan de Spaanse adel werd door de visitator van de Provincia Castellae voorbereid. Ook paus Paulus V († 1621) richtte een petitie aan de katholieke prinsen, de aartshertogen Albrecht (van Oostenrijk, † 1621) en Isabella (van Spanje, † 1633), landvoogden der Zuidelijke Nederlanden. Tegen 1519 was de situatie merkelijk verbeterd.10 ...


Opera

Biblio + : Prosopo Cartusiani BE - A

© Frans Hendrickx

• 1. Long Notitia Anglicana [Gr. Chartr. ms. 6 Angl 7] 73.
• 2. ...
• 3. STCV 6623698. – Over Gualterus Manilius († 1626), zie K De Vlieger-De Wilde (m.m.v. J. Depuydt, G. Proot & S. Van Rossem), Adresboek van zeventiende-eeuwse drukkers, uitgevers en boekverkopers in Vlaanderen, Antwerpen 2004, 116, nr. 252 (= Uitgaven van de Vereniging van Antwerpse bibliofielen, n.r. 1).
• 4. Long Notitia Anglicana [Gr. Chartr. ms. 6 Angl 7] 73.
• 5. Ibidem.
• 6. [De Grauwe 2012]206.
• 7. [De Grauwe 1984a]143, nuanceert: “ ... on peut se demander s’il connaissait suffisamment le latin pour écrire lui-même une oeuvre dans cette langue, vu qu’il était convers”. Zie verder infra.
• 8. [Laporte 1960c]11.
• 9. Na hun verbanning uit het anglicaanse Engeland in 1559 maakten de Engelse kartuizers een omzwerving doorheen de Zuidelijke Nederlanden en Noord-Franrijk op zoek naar een vaste verblijfplaats: Brugge (Genadedal als gastkartuis) 1559-1569, Brugge (Sheen Anglorum als autonome kartuis) 1569-1578, Noord-Frankrijk.(Lille, Douai, Cambrai, Sait-Quentin, kartuizen van Noyon en Val-Saint-Pierre, Ardennes) 1578, Namur 1578, Leuven (gastkartuis) 1578-1590, Antwerpen (1590-1591), Mechelen 1591-1626 (Sheen Anglorum in een autonome locatie), Nieuwpoort (Sheen Anhglorum als een autonome kartuis) 1626-1783. – Zie [De Grauwe 1984a]37-82 (omzwervingen), 83-122 (Nieuwpoort).
• 10. Long Notitia Anglicana [Gr. Chartr. ms. 6 Angl 7] 54.
• 11. [Autore 2003a]8-9.
• 12. USTC 51693.