Tituli librorum Dionysii Cartusiensis [MS. Leuven]
| bibliotheca | Oxford, Bodleian Library |
| sectio | Medieval Western Manuscipts |
| codicis numerus | MS Rawlinson C 564 (cat. 12409) |
| foliorum numerus | 6 f. |
| scriptor | Scoerbroot Joachimus O.Cart. (“frater Joachimus me”, f. 1r) |
| origo | Leuven: kartuizers (“Cartusie Lovaniensis”, f. 2r), s. XVII |
| datatio | s. XVIc |
| possessores | Rawlinson Richard († 1755) Bodlean Library, Oxford (ab anno 1756) |
| biblio | - [Derolez 2005] (catalogus)1 - Downer, W., ‘Domus beatae Mariae in Valle Agelorum in Leyderdorp (Leiderdorp, Engelendaal)’, in : W. Kohl, E. Persoons & A. G. Weiler (eds.), Monasticon Windeshemense, dl. 3: Niederlande, Brüssel 1970, 286 (= Archief- en bibliotheekwzen in België, extranr. 16): “Et dictus est dionisius rikel alias de leeuwis. Et in conuentu regularium in leiderdorp multos ipsius inuenies tractatus” - [Emery 1991]54-60 (editio) - [Hendrickx 1973]284 - Macray, William D., Catalogi codicum manuscriptorum Bibliothecæ Bodleianae, dl. 5: Partis quintæ ... viri munificentissimi Ricardi Rawlinson, J.C.D.,, fasc. 2, Oxford 1878, 305-306 (nr. 564) - [Mougel 1898]106-109 (editie) - [Stoelen 1953b]383-386 - [Teeuwen 1938]22-23 |
| internexus | https://medieval.bodleian.ox.ac.uk/catalog/manuscript_8274 |
| annotatio | In het begin van de inleidende tekst, die de lijst met de werken van Dionysius de Kartuizer voorafgaat, leest men: “Anno domini M°.CCCC.lxvi circa festum nativitatis domini fuit venerabilis frater dionisius carthusiensis in domo brugensi ordinis carthusiensis, et portavit secum sequentes hos titulos librorum suorum, qui tunc fuit rector nove plantationis ordinis ejusdem prope buscuducis”. Wellicht waren de Brugse kartuizers vragende partij om een overzicht van Dionysius’ geschriften te beziiten. Zo hadden ze een betrouwbare referentiebron om er zeker van te zijn dat zij een authentiek werk van Dionysius bezaten of verwierven. Nochtans zijn de titels niet voorzien van een incipit of explicit. Het is niet geweten of Dionysius zijn lijst in het Brugse kartuizerklooster heeft achtergelaten, of hij die heeft meegenomen naar de nieuwe kartuizerstichting bij ’s-Hertogenbosch waarvan hij de eerste rector was sedert 3 juli 1466, of zelfs naar zijn professiehuis in Roermond waarheen hij na zijn Bossche rectoraat in 1469 terugkeerde ([Sanders 2012]33-35, 284). Men mag ervan uitgaan dat de oorspronkelijke lijst niet meer bestaat. De kopie, in de literatuur de Lijst van Oxford of de Elenchus Oxoniensis geheten, werd gemaakt door frater Joachimus me[emoria] (f. 1r). Deze katruizer kan worden gelinkt aan het Leuvense huis door de aanwezigheid van het bezittersmerk Cartusie Lovan[iensis] (f. 2r, bovenrnmage), dat naar deze kartuis verwijst (zie bijlage). Er zijn maar vijf kartuizers in de Zuidelijke Nederlanden die de kloosternaam ‘Joachimus’ hebben gedragen ([PCB 1976]168-169). Eén onder hen is Joachimus Scoerbroot die in Leuven werd geprofest op 26 juni 1560 en, na een verblijf als procurator in de kartuis van Sint-Martes-Lierde tussen 1570-1573, er overleed op 22 januari 1579 ([PCBR 1999]dl. 2, 345, nr. LoM072). De data van zijn korte kartuizerbestaan geven te kennen dat hij zeer waarschijnlijk in het derde kwart van de 16e eeuw de lijst van Dionysius’ titels heeft gekopieerd. Op basis van welke legger, het origineel of een reeds bestaande kopie, hij dat heeft gedaan, is een open vraag die nooit zal kunnen worden beantwoord. Zijn exemplaar was alleszins in de 17e eeuw nog aanwezig in het Leuvense kartuizerklooster, totdat de Engelse antiquarische verzamlaar Richard Rawlinson († 1755) er op een niet nader te verklaren wijze de hand wist op leggen. Mogelijk schafte hij het zich aan bij zijn zoektochten In de Nederlanden naar oude drukken en manuscripten in 1719 en 1720. Na zijn dood werd zijn bibliofiele collectie, inclusief deze titellijst van Dionysius’ geschriften, in 1756 overgemaakt aan de Bodleian Library te Oxford. © Frans Hendrickx |
| catalogus (Derolez) | [101] Parchment manuscript (6 fols., h. 180 mm., w. 120 mm.), being a ternio, the outer bifolium serving as limp binding. Contains a catalogue of the works by Dionysius the Carthusian, made by himself. Copied in careful hybrida libraria of s. XV ex. 23 lines to the page, long lines on fols. 2r-3r, 2 cols. from fol. 3r, bottom, onwards. Heightened in red, with beautiful flourished initial at the beginning of the text. On fol. 2r, upper margin: Cartusie Lovaniensis (s. XVII).
Fols. 2r-5r: [Catalogue] Anno Domini Mo CCCC LXVI circa festum Nativitatis Domini fuit venerabilis frater Dionisius Cartusiensis in domo Brugensi Ordinis Carthusiensium et portavit secum sequentes hos titulos librorum suorum, qui tunc fuit rector nove plantationis ordinis eiusdem prope Buscuducis. Prologus. A religiosis aliisque venerandis personis frequenter atque per plures annos ego frater Dionisius Carthusiensis rogatus sum scribere eis nomina seu titulos opusculorum meorum - - - [there follows a long argumentation about the reasons why and why not he should make such a list available]. Verum quando ista scribo ad discernendum opuscula mea ab aliis non reor sufficere titulos seu nomina opusculorum exprimere, nisi et eorundem exordia tangantur. - - - Primo scripsi super librum psalmorum. Prohemium: Dixit David filius Ysai. Hunc librum quantum desuper datum est litteraliter, allegorice, tropologice et anagogice exposui quantum textus ipse permisit. [After the Bible books commented by him, there is a blank space; then :] In this list two titles are followed by "inpressus est" (in first hand): De sacramento altaris et celebracione dialogus, and Speculum conversionis peccatorum dyalogus. [102] [Fol. 5v, in same hand and with same decoration :] Sunt adhuc plures libri quos composuit ipse et manu propria scripsit. Hos omnes invenietis in domo professionis sue que dicitur domus Bethleem iuxta Ruramundam in Gelria. Qui fuit sanctissime vite et obiit anna Domini Mo CCCCo LXXIo, ipso die sancti Gregorii pape. - - - Et dictus est Dionisius Rikel alias de Leeuwis. Et in conventu regularium in Leiderdorp multos ipsius invenies tractatus. |
- 1. De hier vermelde signatuur ‘MS Rawlinson G 564’ is gedeeltelijk fout.
| Bijlage | Grootte |
|---|---|
 Oxford Bodleian Library_ms. Rawlinson C 564_fol. 2r.pdf | 1.28 MB |