Herne: Bijbel 1_Liturgica_MS Malmesbury Abbey_047r

Fol. 47r°b ondermarge:
Quando littera dominicalis est .a. sequere terminationes tales A B C | reliquo vero tempore sequere tales P S T.
Wanneer de zondagsletter een a is, volg de terminaties aangeduid met A B C. Voor de resterende tijd volg echter de aanduidingen P S T.1
...

© Foto: Jos Bernaer (Herne).

• 1. Een toevallige vergelijking! Een gelijkaardige notitie treft men aan in een 42-regelige Gutenberg Bijbel (Mainz, Johan Gutenberg, tussen 1454 en 1455?), bewaard in The University of Texas te Aaustin, Harry Ransom Center Book Collection, nr. -Q- BS 75 1454. Bij het begin van het Boek Ezechiël in de ondermarge van fol. 429v leest men: “Quando littera dominicalis est a sequere ferialibus diebus terminaciones A. B. C. Reliquo autem tempore sequere tales P. S. T. Et in dominicis diebus sequere notas numerales . I . II . III. et deinceps; sacrista habet igitur sollicitus ne lectores in terminando lectiones errent” (... “En op zondagen volgt men de nummers I, II, III enzovoorts; de koster moet er bijgevolg voor zorgen dat de voorlezers zich niet vergissen in het bepalen van de lessen”). Dit is een typisch liturgische richtlijn die men in kartuizerbijbels aantreft voor het gebruik in het officie. De Gutenberg Bijbel werd hoogstwaarschijnlijk gebruikt voor de liturgie in een kartuizerklooster, mogelijk in de kartuis van de stad Mainz, de drukplaats van de bijbel. – Met dank aan Jos Bernaer (Herne) voor het signalement.